Географи. Кыкетӥ люкетэз (1933): Версиосыз куспын пӧртэмлык

Удмурт гожтэт сярысь-ысь материал
Навигация доры потоно Утчан доры потоно
Нет описания правки
Нет описания правки
1-тӥ чур: 1-тӥ чур:
Г. Терехова, В. Г. Эрдели. '''Географи. Кыкетӥ люкетэз'''. Одӥг ёзо школаын ньылетӥ араз дышетон книга. Ижкар: Кунлэн удмурт книга поттонэз, 1933.  
Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели. '''Географи. Кыкетӥ люкетэз'''. Одӥг ёзо школаын ньылетӥ араз дышетон книга. Ижкар: Кунлэн удмурт книга поттонэз, 1933.  


==Книга сярысь==
==Книга сярысь==

13:22, 20 инвожое 2025 версия

Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели. Географи. Кыкетӥ люкетэз. Одӥг ёзо школаын ньылетӥ араз дышетон книга. Ижкар: Кунлэн удмурт книга поттонэз, 1933.

Книга сярысь

Берыктӥзы: М. Н. Булычев, К. А. Корепанова, И. Н. Постникова.

Пуштросэз

СССР

I. Географи тусбуйез.

  • 1. Градус вотсэт .... 3
  • 2. Кыӵе меридианʻёс висын но параллельёс висын СССР .... 6
  • 3. СССРлэн зарезь кунгожʻёсыз .... 7
  • 4. Асьмелэн бускельёсмы (кунгож дурысьтымы кунʻёс) .... 7
  • 5. СССРлэн музʻем вылэз
  • 6. СССРлэн бадӟым шурʻёсыз но тыосыз .... 8

ІІ. СССРез зонаосʻя эскерон.

  • 1. Полярной зона .... 10
  • 2. Тундраослэн зоназы .... 21
  • 3. Нюлэсʻёслэн зоназы .... 30
    • Тайгалэн зонаэз .... 31
    • Суро нюлэсʻёслэн зоназы .... 43
  • 4. Нюлэсо кырлэн но сьӧдсюё кырʻёслэн зоназы .... 47
  • 5. Кӧсалэс кырʻёслэн зоназы .... 60
  • 6. Кӧс кырʻёслэн зоназы .... 65
  • 7. Тропик вӧзысь зона .... 75
    • Крымлэн лымшор ярдурез .... 72
    • Сьӧд зарезьлэн Кавказ сьӧрысь ярдурез .... 76
  • 8. СССРлэн гурезьёсыз .... 83

ІІІ. СССРез оглом эскерон.

  • 1. СССРлэн инкуазез .... 92
  • 2. СССРлэн промышленносез 96
  • 3. СССРлэн сельской хозяйствоэз .... 80
  • 4. СССРлэн транспортэз .... 101

IV. СССРез политика ласянь эскерон.

  • 1. СССРлэн калыкʻёсыз .... 104
  • 2. Совето социализмо республикаэзлэн союззы .... 106
  • 3. СССРлэн обласьёсыз но крайёсыз .... 107
  • 4. Улон интызыя калыкʻёс .... 108

Быдэс дуннелэн картаэз.

  • 1. Капитализмо кунʻёс .... 109
  • 2. Колони шаерʻёс .... 110
  • 3. Жыныо колони шаерʻёс .... 111
  • 4. Северо-Американской Соединённой штатʻёс .... 113
  • 5. Англи .... 115
  • 8. Франци .... 117
  • 7. Германи .... 119
  • 8. Япони .... 121

Кыл валэктон .... 123

Ватсан

Воштэмын:

мериадианэз > меридианэз (стр. 4)
пойшуранэз > пӧйшуранэз  (стр. 14)
Тодмоатэм > Тодмотэм (стр. 16)
тодьы > тӧдьы (стр. 22)
тунадраын > тундраын (стр. 22)
станцилэсь тӥзы > станци лэсьтӥзы (стр. 29)
ветлисьʻёсыз > ветлӥсьʻёсыз (стр. 35)
Овӧл > Ӧвӧл (стр. 36)
туртылӥзы > турттылӥзы  (стр. 37)
лэсьтӥско > лэсьтӥсько (стр. 38)
чӧжмерʻёсыз > ӵӧжмерʻёсыз (стр. 39)
бассейынысь > бассейнысь (стр. 40)
Чукпалэн > Ӵукпалэн (стр. 40)
вадсаз > вадьсаз (стр. 40)
висʻясьькылэ > висʻяськылэ (стр. 45)
чыж-вож > ӵыж-вож (стр. 45)
интыз > интые (стр. 45)
гунгож > кунгож (стр. 47)
ӵалмытэсь > чалмытэсь (стр. 52)
лэстӥсько > лэстӥсько (стр. 58)
Днепрогрэслэн > Днепрогэслэн (стр. 58)
зарезлэн > зарезьлэн (стр. 60)
Кара-кут > Кара-курт  (стр. 61)
Кычы > Кытчы (стр. 62)
кӧсалэсь > кӧсалэс (стр. 62)
пӧйшурʻёсын > пӧйшурʻёсыз (стр. 66)
эксейёс > эксэйёс (стр. 69)
сетӥз > сётӥз (стр. 69)
Туртсиб > Турксиб (стр. 70)
улӥглэн > улыглэн  (стр. 70)
сюр > сюрс (стр. 71)
Туран, улыглэн хозяйствоэз ӝог будэ. > Туран улыглэн хозяйствоэз ӝог будэ. (стр. 72)
висясь > висъясь (стр. 72)
сюмэз > сюмез (стр. 72)
лепегесь > лапегесь (стр. 72)
Интыэн интыэн > Интыэн-интыэн  (стр. 73)
куакʻёсыс > куакʻёсыз (стр. 73)
письпуэз > писпуэз (стр. 74)
которысь > котырысь (стр. 74)
умо > улмо (стр. 78)
зарезьярдур > зарезь ярдур (стр. 81)
выл лань  > выллань (стр. 81)
зарезлэсь > зарезьлэсь (стр. 81)
не > но (стр. 81)
иыр > пыр (стр. 84)
шуналʻямтэ > шуналлямтэ (стр. 84)
альпейской > альпийской (стр. 85)
возьис > возьёс (стр. 85)
Гурезьёс пушкын туж трос музʻем узырлыкʻёс — рудаос, дуно металлʻёс изʻёс, но нефта — кыллё. > Гурезьёс пушкын туж трос музʻем узырлыкʻёс — рудаос, дуно металлʻёс, изʻёс, но нефта — кыллё. (стр. 88)
шаарамтээз > шараамтээз (стр. 88)
ниньёсынызы > пиньёсынызы (стр. 90)
эсьме > асьме (стр. 92)
лымшоразь > лымшораз (стр. 93)
одӥд > одӥг (стр. 95)
ынмыр > ымныр (стр. 96)
электификаци > электрификаци (стр. 99)
гирӟаны > герӟаны (стр. 103)
куиултыло > киултыло (стр. 109)
Соос пӧлысь тужгес ик трос лыдоосыз негрʻёс, индусʻёс малаецʻёс, индеецʻёс луо. > Соос пӧлысь тужгес ик трос лыдоосыз негрʻёс, индусʻёс, малаецʻёс, индеецʻёс луо. (стр. 110)
метталлэсь > металлэсь (стр. 113)
промышлленнось > промышленнось (стр. 122)

азьʻёсын > азьёсын (стр. 11)
гурезьʻёслэн > гурезьёслэн (стр. 40)
зарезʻёсы > зарезьёсы (стр. 43)
гурезʻёс > гурезьёс (стр. 92)

Терминъёс:

Буй — цвет
вож — устье
вотсэт — сеть
вукиськон — пролив
вукырем — промоина
ву люкаськон — водоем
ву люкон — водораздел
ву усён — водопад
выл — площадь
вылсюй — почва
выр — возвышенность
градус вотсэт — градусная сеть
гурезь бам — склон
гурезь кымес — скала
гурезь путэт — ущелье
гыбед — торф
дуэ — верблюд
емыш — плод
жалем — сочный
ӝынышар — полушарие
зарезь — море
зор-кот — осадок
инкуазь — природа
койык — лось
котырлык — пространство
кӧсалэс кыр — сухая степь
кӧс кыр — пустыня
куазь — погода
куак — кустарник
кыр — степь
лайыг — лощина
меӵ ярдур — обрыв
мувыр — суша
музʻем ул ву — грунтовая вода
му кож — полуостров
муныр — мыс
мускыт — влажный, влага
мучырты — перешеек
нёжал — долина
нӥзь — соболь
нюк — овраг, лог
нюлэс — лес
нюр — болото
нялмыт — пологий
няськыт — умеренный
ӧр — русло
ӧрʻяса ву кисьтон — орошение
пӧйшур — зверь
пукран — пояс
пуртыгоп — котловина
пыдэн сюрес — тропа
сумед — ил, нанос
сюм — залив
сюрлы — хребет
ты — озеро
улыг — низменность
ӵошал — плато, плоскогорье
ӵошкыт инты — равнина
шаер — страна
шормуӵ — остров
ярдур — берег.